TY - JOUR ID - 733 TI - بررسی انتقادی جبر و اختیار در اندیشه میرداماد / محمدعلی اسماعیلی JO - مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) JA - 29 LA - fa SN - 2008-2126 Y1 - 2016 PY - 2016 VL - 10 IS - 1 SP - 35EP - DO - AB - جبرگرایی بیشتر با نگرش به مسئله علم الهی و قضا و قدر در حوزه علم کلام، و مسئله تسلسل اراده ها در قلمرو فلسفه ارائه شده است. میرداماد در پاسخ به مسئله تسلسل اراده ها بر آن است که مسبوقیت اراده به اراده دوم و نیز مسبوقیت اراده دوم به اراده سوم و همچنین دیگر اراده ها، مستلزم تسلسل محال نیست؛ زیرا تسلسل در اینجا قائم به اعتبار ذهنی معتبِر است و با قطع این اعتبار، تسلسل نیز قطع خواهد شد. همچنین ایشان در پاسخ به شبهه لزوم جبرگرایی در مسئله قضا و قدر معتقد است اراده و اختیار انسان جزء قضا و قدر الهی بوده و اختیار انسان، داخل در متعلَّق علم الهی است. میرداماد دیدگاه امر بین الأمرین را در پرتو تفکیک میان «فاعل مرید» و «جاعل تام مفیض»، و فاعل مباشر دانستن انسان، تبیین می کند. اندیشه های میرداماد در مسئله جبر و اختیار در عین عمق و استواری، دارای برخی کاستی ها است که نوشتار پیش رو بدان ها پرداخته است.   UR - https://maarefeaqli.nashriyat.ir//node/733 L1 - ER -