Ma`rif Aqli

براى برهان صدیقین صدرالمتألهین، در اسفار، تقریرهاى گوناگونى هست که شارحان و تعلیقه نویسان اسفار به آنها پرداخته اند. در تقریرى که در پیش رو داریم، تلاش شده است نشان داده شود که یگانه تصویر معقول واقعیت ها سلسله اى تشکیکى از وجودهاست که سرآمد آنها وجود بى نهایت، یعنى خداوند است. پس یا واقعیتى نیست یا اگر هست در سلسله اى واقع است که در رأس آن خداوند وجود دارد. توضیح این تقریر، مستلزم تبیین دقیق تشکیک وجود است که بحثى به نسبت دقیق و طولانى است و توصیف دقیق این برهان به درازا مى کشد. از این رو، براى احاطه اجمالى خواننده بر این برهان و از دست ندادن رشته کلام، در آغاز شکل تحلیلى مختصر برهان، سپس شکل توصیفى و در پایان، تحلیل تفصیلى آن را مى آوریم. براى آشنایان با فلسفه، مراجعه به یکى از این سه شکل کافى است.