Ma`rif Aqli

منطق تکوینی از نظر تاریخی، همزاد اندیشة بشری است. اما تدوین قواعد منطق بنابر قول مشهور، نخست به دست ارسطو صورت گرفته است. ﭘس از او، شاگردان و پیروان وی به شرح و تفسیر آن ﭘرداختند و مجموعه کتاب های منطق ارسطویی را گردآوردند و آن را ارغنون نامیدند. از همان زمانی که ارسطو منطق را تدوین کرد, این علم در کانون انتقاد قرار گرفت. شکاکان، سوفسطائیان و رواقیان، از جمله معاصران ارسطو و تابعان او هستند که بر منطق انتقاداتی داشته اند. ﭘس از ترجمة منطق ارسطویی به زبان عربی در جوامع اسلامی بر منطق ارسطویی اشکال هایی وارد شده است. منتقدانِ منطق با تخصص ها و مذهب های مختلف فکری و عقیدتی و با انگیزه های گوناگون به مخالفت با منطق برخاسته اند. از میان منتقدان مسلمان منطق ارسطویی می توان سیرافی, ابن تیمیه, ابن قیم جوزیه, ابن خلدون, سیوطی و استرآبادی را نام برد. در این مقاله، شبهه ها و اشکال هایی که ابوسعید سیرافی بر منطق ارسطو وارد کرده است و نیز ﭘاسخی که منطق دانان از جمله متی بن یونس به این شبهه ها داده اند بررسی خواهد شد.