Ma`rif Aqli

تحولات دنیای جدید، پرسش های تازه ای فراروی متکلمان نهاده و حتّی کسانی را بر آن داشته است تا از نو شدن علم کلام سخن بگویند.مسائلی چون منشأ دین، تجربه‌ی دینی، کثرت گرایی دینی، زبان دین، و نیز رابطه‌ی  دین با اموری چون اخلاق و علم تجربی، از دل مشغولی های متکلمان در دوران جدید است؛ مسائلی که طرح آنها در عرصه‌ی مباحث کلامی، نقطه‌ی عطفی در تاریخ این علم به شمار می رود. امروزه گاه وصف «جدید» را نیز به «کلام» می افزایند و از تعبیر «کلام جدید» استفاده می کنند. بررسی معنای این اصطلاح و نسبت آن با اصطلاح هایی چون «فلسفه‌ی دین» و «الهیات فلسفی » ـ که در فرهنگ مغرب زمین ریشه دارند ـ مقصود اصلی این نوشتار است.