Ma`rif Aqli

موضوع توحید و شناخت خداوند از مهم ترین موضوعات نظام های فلسفی است و هیچ نظام فلسفی ای نیست که در این مسئله، نفیاً یا اثباتاً، سخنی نگفته باشد. در میان فیلسوفان مسلمان مباحث مربوط به توحید و خداشناسی به طور گسترده بحث و بررسی شده است. قرآن کریم که آخرین و کامل ترین کتاب آسمانی برای هدایت بشر است، مباحث توحید را به نحوی که برای عموم افراد درک پذیر باشد، مطرح کرده است. ازآنجاکه هدف از نزول قرآن کریم هدایت عموم بشر است، نحوه تبیین مباحث توحید در قرآن، به شیوه کتاب های رایج فلسفی نیست، ولی ژرف نگری و تدبّر در آیات قرآن، انسان را به نکاتی درباره مبانی فلسفی توحید در آن رهنمون می شود. ازاین رو، می توان نوعی همسانی و مطابقت میان آموزه های فلسفی با این کتاب آسمانی مشاهده کرد که نشان دهنده ارتباط محکم میان دین الهی و فلسفه الهی است و آیات قرآن الهام بخش درک مبانی فلسفی توحیدی است. مسائل توحیدی طرح شده در نظام فلسفی حکمت متعالیه همچون برهان صدیقین، وحدت وجود، وحدت حقّه حقیقیه خداوند، برهان تمانع در اثبات یگانگی خداوند، نحوه معیّت حق و خلق و نحوه علیّت و فاعلیّت مخلوقات از آیات قرآن کریم قابل استنباط است.