Ma`rif Aqli

چکیده مقاله دنیا و آخرت از هم مستقل و بی‌ارتباط نیستند، علم و عمل من زیستن سعادتمندانه و یا شقاوتمندانه ابدی را تعیین می‌کند. از آنجا که فصل ممیز انسان به عقل تعریف و عقل به نظری و عملی تقسیم شده است پس حکمت نظری و حکمت عملی دو امکان انسان در رسیدن به کمال انسانی است و دست یافتن به هر یک از مراتب و مصادیق این دو، جایگاه و مرتبه انسان را در آخرت رقم خواهد زد. جاودانگی به ویژه سعادت ابدی مفهومی است که هر انسانی در نظر و عمل خواهان آن است و این هدف تنها با اعتقاد به آخرت و ادامه زندگی در بهشت ممکن می‌شود. وعده به خلود در بهشت کمتر مورد اختلاف اندیشمندان می‌باشد، اما جاودانگی و شقاوت ابدی در جهنم مورد اختلاف بیشتر متفکران، مذاهب و مکاتب فکری است. ملاصدرا در طول دوره حیات علمی خود دچار چالش و مراحل مختلفی در اندیشه خلود در جهنم شده است که از گوارا شدن عذاب برای اهل جهنم تا عذاب دانمی نوعی و عذاب ابدی شخصی را شامل می‌شود.