Ma`rif Aqli

از بحث های مهم معرفتی که تأثیر بسزایی در نگاه انسان به هستی و چگونه زیستن او دارد، مسئله قضا و قدر و رابطه آن با افعال انسان است. با توجه به اینکه قضا و قدر، علم پیشین الهی به اشیا و افعال انسان، تعیین مقادیر و خصوصیات آنها، و ضرورت و قطعیت یافتن آنها از سوی خداوند است؛ چه نسبتی بین دعا و درخواست از خداوند متعال با قضا و قدر الهی وجود دارد؟ از نظر ابن عربی این نسبت در قالب مطالب زیر تبیین می شود: 1.         دعا جزئی از قضای الهی بوده و با فقر ذاتی انسان در ارتباط است. 2.        فیض و عطایای الهی بر بندگان بر اساس اراده و مشیت حق تعالی و با توجه به استعداد و اقتضای عین ثابت انسان است. 3.        بر اساس تقسیم بندی عطایای الهی و دعای بندگان، پاره ای از عطایای الهی مشروط به دعا است و انسان بدون دعا و درخواست به این نوع از عطایا نمی رسد.