چکیده

حکمت اشراق، حکمتی وزین و تاریخ مدار است که ریشه در حکمت های هرمسی، یونانی، ایرانی و اسلامی دارد. از این رو، بنیادهای حکمت اشراق را به لحاظ هریک از حوزه های فلسفی یادشده بررسی و مهم ترین و بنیادی ترین عناصر حکمت اشراق را در حوزه های فلسفی پیش گفته ردیابی کرده ایم.

در این باره هرمس را به لحاظ نظریه درجات متعدد عالم و مبدأ بودن او در دو حوزه حکمای ایرانی و یونانی مورد توجه قرار داده ایم و در این راستا به خمیره ازلی حکمت و به سرچشمه های یونانی حکمت اشراق و فیلسوفان اثرگذار یونانی بر آن پرداخته ایم که عبارت اند از: فیثاغورث، انباذقلس و افلاطون.

همچنین با بررسی دقیق سرچشمه های ایرانی حکمت اشراق، مهم ترین مبانی و عناصر حکمی ایرانی در حکمت اشراق را نشان دادیم و روشن ساختیم که این عناصر ریشه در حکمت فهلویون دارند. این مبانی همچون «نور»، «کیان خرّه»، «ارباب انواع» و «انائیت ازلی»، آنقدر مهم اند که بدون حکمت اشراقی بودن، فهم آنان ممکن نمی شود. پس با بحث درباره این عناصر به مبدأشناسی حکمت اشراق پرداخته ایم که از مهم ترین آنها «خورنه» است که در مبحث «کیان خرّه» ولایت الهی را در صولت شهریار یادآور می شود.

کلیدواژه ها

حکمت اشراق، نور، ارباب انواع، کیان خرّه، انائیت ازلی، کشف و شهود، خمیره ازلی حکمت.