مجموعۀ معارف و تعالیم دینی، به دو قسم معارف نظری و عملی تقسیم می شود. تعالیم نظری دین غالباً در صورت گزاره های حقیقی، از وجود واقعیاتی خبر می دهند و تشکیل دهندۀ حوزۀ عقاید و جهان بینی دینی هستند. در مقابل، دستورات عملی دین شامل احکام و اخلاقیات که عموماً به شکل جملات انشایی و در برخی موارد به صورت اخباری ذکر شده اند، بیانگر ایدئولوژی و موقف عملی انسان ها هستند. آنچه در این مقاله مورد توجه قرار گرفته، تبیین کیفیت ارتباط این دو دسته از حوزه های تعالیم دینی با الهام از نظریۀ اعتباریات علامه طباطبایی است.
گزاره های نظری، گزاره های پایه و اساسی دین شمرده می شوند و موقف عملی انسان، براساس این مبانی نظری شکل می گیرد. هرچند علامه طباطبایی، به رابطۀ تولیدی- منطقی میان گزاره های حقیقی و اعتباری قائل نیستند، اما رابطۀ این دو حوزه (اعتباریات و حقایق) را به کلی منقطع و گسسته نمی بینند. در مقالۀ پیش رو می کوشیم با توجه به آراء علامه طباطبایی و شهید مطهری و تحلیل ایشان درباره حقیقت اعتبارات شرعی، تبیینی قابل قبول، از نحوۀ ابتناء و ارتباط اعتبارات شرعی (فقه و اخلاق) با حقایق توحیدی ارائه دهیم.
دوفصلنامه علمی ـ ترویجی معارف عقلی، سال سیزدهم، شماره دوم، پیاپی37، پاییز و زمستان 1397
حسین هوشنگی / دانشیار دانشگاه امام صادق علیه السلام علیه السلام h.hooshangi@yahoo.com جواد محمودزاده / کارشناسی ارشد فلسفه و کلام، دانشگاه امام صادق علیه السلام mahmoodzadeh.javad72@gmail.com چکیده
مجموعۀ معارف و تعالیم دینی، به دو قسم معارف نظری و عملی تقسیم می شود. تعالیم نظری دین غالباً در صورت گزاره های حقیقی، از وجود واقعیاتی خبر می دهند و تشکیل دهندۀ حوزۀ عقاید و جهان بینی دینی هستند. در مقابل، دستورات عملی دین شامل احکام و اخلاقیات که عموماً به شکل جملات انشایی و در برخی موارد به صورت اخباری ذکر شده اند، بیانگر ایدئولوژی و موقف عملی انسان ها هستند. آنچه در این مقاله مورد توجه قرار گرفته، تبیین کیفیت ارتباط این دو دسته از حوزه های تعالیم دینی با الهام از نظریۀ اعتباریات علامه طباطبایی است.
گزاره های نظری، گزاره های پایه و اساسی دین شمرده می شوند و موقف عملی انسان، براساس این مبانی نظری شکل می گیرد. هرچند علامه طباطبایی، به رابطۀ تولیدی- منطقی میان گزاره های حقیقی و اعتباری قائل نیستند، اما رابطۀ این دو حوزه (اعتباریات و حقایق) را به کلی منقطع و گسسته نمی بینند. در مقالۀ پیش رو می کوشیم با توجه به آراء علامه طباطبایی و شهید مطهری و تحلیل ایشان درباره حقیقت اعتبارات شرعی، تبیینی قابل قبول، از نحوۀ ابتناء و ارتباط اعتبارات شرعی (فقه و اخلاق) با حقایق توحیدی ارائه دهیم. کلیدواژه ها
اعتبارات شرعی، توحید، احکام، اخلاق، غایت، مبدأ.