معارف عقلی، سال سیزدهم، شماره دوم، پیاپی 37، پاییز و زمستان 1397، صفحات -

    مبانی و ضوابط تأویل عرفانی قرآن کریم از دیدگاه صدرالمتألّهین

    نویسندگان:
    حسین مظفری / *استادیار - مؤسسه امام خمینی(ره) / mozafari@iki.ac.ir
    تاریخ دریافت: 1396/07/16 تاریخ پذیرش: 1396/08/16
    چکیده: 
    تأویل یا تفسیر باطنی قرآن کریم، از جمله کارهای مهمی است که صدرالمتألهین، به پیروی از عارفان مسلمان، به صورت گسترده بدان پرداخته است. در این مقاله، به بررسی برخی از ابعاد این حرکت علمی و تفسیری ملاصدرا پرداخته ایم و نشان خواهیم داد که از دید ملاصدرا، تأویل عرفانی قرآن کریم بر چه مبانی ای استوار است و از چه ضوابطی بهره می برد؟ با پیگیری آثار ملاصدرا، در می یابیم که از نگاه وی، تفسیر باطنی بر مبانی ذیل استوار است: 1. ذومراتب بودن عالم کبیر؛ 2. ذومراتب بودن قرآن کریم از نظر وجودی؛ 3. ذومراتب بودن عالم صغیر (انسان)؛ 4. تطبیق مراتب این سه بر یکدیگر؛ 4. ذومراتب بودن قرآن کریم از نظر معنایی؛ 5. مقصود خداوند بودن همه معانی ظهری و بطنی قرآن کریم؛ 6. منحصر نبودن آگاهی از تأویل قرآن کریم به خداوند و معصومان علیها السلام؛ 7. وضع الفاظ برای روح معانی. همچنین برخی از مهم ترین ضوابط تأویل عرفانی قرآن کریم از دیدگاه ملاصدرا عبارت اند از: مخالف نبودن معانی باطنی با ظاهر قرآن کریم، مخالف نبودن معانی باطنی با قواعد دینی و مخالف نبودن معانی باطنی با معارف حقّ یقینی.
    کلمات کلیدی: 
    ملاصدرا
    ضوابط
    مبانی
    صدرالمتألهین
    تفسیر باطنی
    تأویل عرفانی
    Article data in English (انگلیسی)
    متن کامل مقاله: 

    دوفصلنامه علمی ـ ترویجی معارف عقلی، سال سیزدهم، شماره دوم، پیاپی37، پاییز و زمستان 1397

    حسین مظفری / استادیار و عضو هیئت علمی گروه عرفان مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی ره.  h.mozaffari48@yahoo.com

    تاریخ دریافت: 16/07/1396، تاریخ پذیرش: 16/08/1396

    چکیده
    تأویل یا تفسیر باطنی قرآن کریم، از جمله کارهای مهمی است که صدرالمتألهین، به پیروی از عارفان مسلمان، به صورت گسترده بدان پرداخته است. در این مقاله، به بررسی برخی از ابعاد این حرکت علمی و تفسیری ملاصدرا پرداخته ایم و نشان خواهیم داد که از دید ملاصدرا، تأویل عرفانی قرآن کریم بر چه مبانی ای استوار است و از چه ضوابطی بهره می برد؟ با پیگیری آثار ملاصدرا، در می یابیم که از نگاه وی، تفسیر باطنی بر مبانی ذیل استوار است: 1. ذومراتب بودن عالم کبیر؛ 2. ذومراتب بودن قرآن کریم از نظر وجودی؛ 3. ذومراتب بودن عالم صغیر (انسان)؛ 4. تطبیق مراتب این سه بر یکدیگر؛ 4. ذومراتب بودن قرآن کریم از نظر معنایی؛ 5. مقصود خداوند بودن همه معانی ظهری و بطنی قرآن کریم؛ 6. منحصر نبودن آگاهی از تأویل قرآن کریم به خداوند و معصومان علیها السلام؛ 7. وضع الفاظ برای روح معانی.
    همچنین برخی از مهم ترین ضوابط تأویل عرفانی قرآن کریم از دیدگاه ملاصدرا عبارت اند از: مخالف نبودن معانی باطنی با ظاهر قرآن کریم، مخالف نبودن معانی باطنی با قواعد دینی و مخالف نبودن معانی باطنی با معارف حقّ یقینی.
    کلیدواژه ها
    تأویل عرفانی، تفسیر باطنی، صدرالمتألهین، ضوابط، مبانی، ملاصدرا.

     

    • بازدید: 65
    شیوه ارجاع به این مقاله: RIS Mendeley BibTeX APA MLA HARVARD VANCOUVER

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    مظفری، حسین.(1397) مبانی و ضوابط تأویل عرفانی قرآن کریم از دیدگاه صدرالمتألّهین. دو فصلنامه معارف عقلی، 13(2)، -

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    حسین مظفری."مبانی و ضوابط تأویل عرفانی قرآن کریم از دیدگاه صدرالمتألّهین". دو فصلنامه معارف عقلی، 13، 2، 1397، -

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    مظفری، حسین.(1397) 'مبانی و ضوابط تأویل عرفانی قرآن کریم از دیدگاه صدرالمتألّهین'، دو فصلنامه معارف عقلی، 13(2), pp. -

    APA | MLA | HARVARD | VANCOUVER

    مظفری، حسین. مبانی و ضوابط تأویل عرفانی قرآن کریم از دیدگاه صدرالمتألّهین. معارف عقلی، 13, 1397؛ 13(2): -