محمدرضا گرگين*

چکيده

يكى از مباحث پيچيدۀ كلامى و حديثى، موضوع رجعت است. رجعت از وقايعى است كه پس از ظهور حضرت حجتM و تشكيل حكومت شريفۀ وى اتفاق مى‏افتد و بنابر احاديث صحيح و ادعيۀ مأثور، مؤمنان خالص و كفار محض براي پاداش و عذاب دنيوى برانگيخته مى‏شوند. دربارۀ مدت و كيفيت اين واقعه و افراد محشور در آن اختلاف است.

هدف از پژوهش پيش‌رو، نقد و بررسي مسئلۀ رجعت از ديدگاه متأخران و پاسخ به شبهاتي است که دراين‌باره وارد شده است. اين نوشتار، نخست درپي اثبات رجعت با ارائۀ دلايل عقلي است؛ سپس به بررسي عقلي ديدگاه‌هاي مربوط به مادي يا مثالي بودن بدن هنگام رجعت و دلايل آنها مي‌پردازد.

کليدواژه‌ها

امکان عقلي رجعت، بدن مثالي، تعليم همگاني، قسر دائمي و اکثري، معاد جسماني، نفوس کلّيه.