پاسخي بر اشكالات فيزيكاليست‌ها به دكارت درباره رابطه ذهن و بدن (براساس مباني حكمت متعاليه)

  • user warning: Table 'maarefeaqli.nashriyat.ir.nodewords' doesn't exist in engine query: SELECT * FROM nodewords WHERE type = 5 AND id = 843 in D:\WebSites\nashriyat.ir\sites\all\modules\nodewords\nodewords.module on line 945.
  • user warning: Table 'maarefeaqli.nashriyat.ir.nodewords' doesn't exist in engine query: SELECT * FROM nodewords WHERE type = 5 AND id = 842 in D:\WebSites\nashriyat.ir\sites\all\modules\nodewords\nodewords.module on line 945.
  • warning: Missing argument 1 for t(), called in D:\WebSites\nashriyat.ir\themes\tem-nashriyat\upload_attachments.tpl.php on line 15 and defined in D:\WebSites\nashriyat.ir\includes\common.inc on line 962.
  • warning: htmlspecialchars() expects parameter 1 to be string, array given in D:\WebSites\nashriyat.ir\includes\bootstrap.inc on line 869.

مصطفي ايزدي يزدان‌آبادي*
محمود نمازي**

چکيده
مسئله رابطه ذهن و بدن، همواره يکي از مسائل بحث‌برانگيز در تاريخ فلسفه بوده است. در فلسفه غرب، دکارت که تمايزي کامل بين نفس و بدن قرار داد، نتوانست از عهده تبيين رابطه نفس و بدن برآيد. در همان زمان اشکالاتي به نظريه وي وارد شد. به‌خاطر همين اشکالات، مکتب توازي‌گرايي پديد آمد و سرانجام در قرن بيستم، فيلسوفان ذهن به‌خاطر عدم تبيين از رابطه نفس و بدن، تجرد نفس را منکر شدند. افزون‌براين، با وجود انکار نفس توسط فيزيکاليست‌ها و تلاش آن‌ها مبني بر تبيين رابطه مادي حالات ذهني و بدن، حتي نتوانستند تبيين مقبولي از رابطه مادي حالات ذهني و بدن ارائه دهند و در نتيجه، اين مسئله حل‌ناشده باقي ماند. اما ملاصدرا برابر اصول اساسي و بنيادين فلسفه‌اش - اصالت وجود و تشکيک وجود- توانست تبيين مقبولي از رابطه نفس و بدن ارائه دهد که برپايه آن، نفس و بدن دو مرتبه از يک وجود واحد هستند و بدن با حرکت جوهري توانسته به مرحله تجرد دست يابد.

کليدواژه‌ها: بدن، تجرد نفس، رابطه نفس و بدن، فلسفه اسلامي، فلسفه ذهن، نفس.

 


*. دانشجوي دکتري دانشگاه تهران    m.izadi371@gmail.com
**. عضو هيأت علمي مؤسسه امام خميني (ره)
تاريخ دريافت: 14/01/1400، تاريخ پذيرش: 08/09/1400