معارف عقلی

چکیده

قاعدة «الواحد» ـ به این معنا که از علت واحد بسیط، تنها یک معلول بسیط صادر می شود ـ صدور افعال بی واسطة کثیر از خداوند را برنتافته و ظاهراً با قدرت مطلقة الهی و توحید افعالی نیز مخالف است. در پاسخ به این مسئله یا باید قاعدة «الواحد» را مخدوش دانست و یا از آن تقریری دقیق به دست داد تا با موارد پیش گفته مخالفتی نداشته باشد. در این راستا برخی از حکیمان مشاء و اشراقیون برای رفع این تعارض، راه حل مشترکی ارائه کرده اند. برخی از پیروان حکمت متعالیه نیز تقریری ویژه از قاعدة «الواحد» به دست داده اند. لازم به یادآوری است که روشن شدن این مسئله، پاسخ گویی به بسیاری از شبهاتِ مطرح در عرصه های فلسفی و کلامی را هموار خواهد ساخت.

کلیدواژه ها

قاعدة «الواحد»، صدور، افعال الهی.