معارف عقلی

چکیده

تجدد امثال عبارت است از آفرینش مدام اشیا که نتیجه آن ظهور و پیدایی صورتی مشابه و نابرابر با صورت قبلی در هر لحظه است؛ با این توضیح که در این فرایند جوهر عالم دچار تغییر و تبدل نمی شود. پرسش اساسی در مسئله تجدد امثال این است که ملاک اتصال و این همانی صور متبدل چیست؟ اگر همه صورت ها لحظه به لحظه در حال تبدل هستند، چه چیزی می تواند این صورت های مشابه را به هم وصل کند و عامل حفظ وحدت و شخصیت این صورت ها باشد؟ برخی ثبات نفس رحمانی را عامل این همانی می دانند. برخی دیگر عین ثابت را که آن هم نامتبدل است، باعث این همانی در تجدد امثال می دانند اما دیدگاه سوم جوهریت تنزل یافته از نفس رحمانی در هر شیء را عامل این همانی در تجدد امثال می داند. در این نوشتار پس از بررسی و تحلیل هر سه نظریه، دیدگاه سوم پذیرفته می شود.

کلیدواژه ها

تجدد امثال، ملاک این همانی، نفس رحمانی، عین ثابت، جوهریت تنزل یافته.