معارف عقلی

اسماعیل علی خانی*

چکیده

از موضوعات مهم در ادیان خدامحور، ایمان به خداوند است. این موضوع دارای ابعاد گوناگونی همچون چیستی ایمان، مراتب ایمان و اسباب ایمان است.  همچنین این مقوله با رویکردهای مختلفی همچون رویکرد فلسفی، عرفانی، کلامی و وحیانی قابل بررسی است. یکی از شاخه های این موضوع، آثار درجات مختلف ایمان به خداست. پژوهش پیش رو، با رویکرد قرآنی و روایی، ابعاد و آثار سه گانة بینشی، گرایشی و کنشیِ ایمان را بررسی کرده و به این نتیجه رسیده است که ایمان به خداوند، باعث عمق بخشی بینش و معرفت مؤمن نسبت به حقایق عالم خواهد شد؛ یعنی مؤمن درک خواهد کرد که او و همة عالم، عین تعلق و وابستگی به خداوند است. افزون براین، ایمان باعث شکوفایی و برآوردن گرایش ها و امیال اصیل انسان شده، کنش ها و خلقیات مؤمن را متحول می کند؛ یعنی سبب بروز ملکات و فضایل اخلاقی در مؤمن خواهد شد تا جایی که خلیفگی خداوند در او تجلی می یابد. هدف این نوشتار، واکاوی موشکافانه درباره موضوعات مربوط به ایمان است.

کلیدواژه ها

ایمان، بُعد بینشی، بُعد گرایشی، بُعد کنشی، مراتب ایمان.