معارف عقلی

سید محمدهادی مقدسی*

چکیده

اقتدارگرایی گونه جدیدی از حکومت استبدادی است که در اوایل قرن بیستم ظهور کرد؛ سپس پژوهشگران غربی و مسلمان به بررسی نسبت آن با نظریه ها و نظام های سیاسی پرداختند. ازآنجاکه برخی پژوهشگران بومی، فلسفه سیاسی اسلامی را به اقتدارگرایی متهم کرده اند، ضرورت دارد تا مؤلفه های اقتدارگرایی استخراج و نسبت آنها با مبانی فلسفه سیاسی اسلامی سنجیده شود. ازاین رو، مقاله حاضر با روش توصیفی و تحلیلی، مؤلفه های اقتدارگرایی ناظر به اهداف را در دو عنوان «غلبه تام» و «امنیت» شناسایی کرده و سپس آنها را به چالش کشیده است. غلبه تام، از آن جهت مردود است که برایند چیرگی قوای غضبیه و شهویه بر قوه عاقله است و این رخداد نمی تواند تأمین کنندۀ «سعادت» باشد که هدف نهایی سیاست است. امنیت نیز شایسته نیست در حوزه اهداف نهایی سیاست قرار گیرد و باید آن را در شمار اهداف میانی جای داد که زمینه ساز اهداف نهایی می گردند.

کلیدواژه ها

اقتدارگرایی، امنیت، فلسفه سیاسی اسلامی، غلبه تام، مدینه تغلب.