معارف عقلی

در این مقاله با اشاره به پیدایش فرقه ها و خواستگاه آنها، پدیده‌ی غلوّ به ترتیب زمانیِ هر یک از چهارده معصوم(ع) بررسی خواهد شد. نخست بحث درباره این مسئله را از زمان حیات پیامبر گرامی اسلام و برخورد آن حضرت با این پدیده آغاز می کنیم؛ سپس مسئله‌ی غلو در زمان امام علی(ع) را با اشاره به غالیانی چون عبدالله بن سبأ و برخی دیگر که قائل به الوهیت آن حضرت بودند، مورد بررسی قرار داده و با گذر از دوره‌ی امام حسن، امام حسین و امام سجاد(ع) به بحث درباره مهم ترین عصر غالی گری، یعنی عصر صادقین(ع) و گروه های مهم غالیان و هفت نفری که مورد لعن امام صادق(ع) و برخی دیگر از امامان(ع) واقع شدند، یعنی مغیرهْْ بن سعید، بیان بن سمعان، حارث شامی و عبدالله بن حارث و غالیان منتسب به آنان و نیز برخورد ائمه(ع) با این غالیان می پردازیم. پس از آن درباره غالیانی که ائمه‌ی پس از صادقین(ع) تا زمان غیبت صغری با آنان برخورد داشته اند ونیز درباره افرادی همچون شلمغانی که در عصر غیبت ظهور کرده اند توضیح داده، توقیعات صاحب الزمان(ع) را درباره آنان بیان می کنیم. در آخر برخورد ائمه(ع) را دسته بندی کرده، موارد گوناگون را با ذکر نمونه یادآور می شویم.