چکيده

اوّليات، يکي از مبادي معرفت است که معارف نظري صادق بر پايه آن استوار است. اين عنوان همة قضايايي را که صرف تصور براي جزم به صدق آنها کافي است دربرمي‌گيرد؛ اعم از قضاياي تحليلي به اصطلاح کانت يا اصل عدم تناقض يا قضاياي ديگري که تعريف اوّليات آنها را پوشش مي‌دهد. اين مقاله به منظور تبيين وجه صدق اوّليات تدوين يافته است. در اين مقاله، دو تبيين براساس دو نظريه ازائه شده است: 1. تبيين بر اساس نظرية کلاسيک (نظرية معنايي) که نظرية غالب فلاسفة اسلامي است؛ 2. تبيين بر مبناي نظرية نوين ( نظريه ارجاع به علم حضوري) که نظريه استاد مصباح است؛ نظريه‌اي که در آموزة علم حضوري علامه طباطبايي ريشه دارد. در ادامه، وجه اشتراک و افتراق اين دو نظريه بيان مي‌شود، سپس نوبت به نقد و بررسي مي‌رسد.

کليدواژه‌‌ها

اوّلي، اوّليات، گزاره اوّلي، صدق اوّليات، وجه صدق اوّليات، نظريه کلاسيک، نظريه نوين، ويژگي معنايي اوّليات، ارجاع به علم حضوري.