معارف عقلی

چکیده

کتاب حقائق الایمان یا حقیقة الایمان، از کتاب های مهم شیعی در موضوع ایمان است که بسیاری آن را به شهید ثانی نسبت می دهند. به باور نویسنده این کتاب، ایمان در معنای لغوی و شرعی همان تصدیق منطقی، یعنی یقین ثابت جازم است. به نظر وی از آنجا که این یقین، قابل فزونی و کاستی نیست، اصل ایمان هم قابل فزونی و کاستی نیست. مؤمنان دارای درجات مختلفی هستند ولی این درجات به اختلاف آنها در ایمان باز نمی گردد، بلکه اختلاف آنها در کمالات زائد بر ایمان همچون قرب الهی و خضوع در برابر اوست.

در بررسی این نظریه، درمی یابیم که ایمان عبارت است از حالت خضوع و تسلیمی که پس از علم به دست می آید و این امر قابل فزونی و کاستی تشکیکی است و درجات مؤمنان به اندازه بهره مندی آنها از این حقیقت است. درجه ایمان، درست به اندازه آمادگی محل آن، یعنی قلب است، که اعمال نقش بسیار مهمی در این آمادگی دارند.

کلیدواژه ها

ایمان، فزونی و کاستی ایمان، یقین، تصدیق، تشکیک در ایمان، مراتب ایمان.