ابراهيم رستمي^*

چکيده
پژوهش پيش‌رو درپي تبيين و بررسي دلايل توحيد ذاتي در دو مرتبه، يکي به‌معناي أحديت و ديگري به‌معناي واحديت در فلسفه اسلامي است. روش‌شناسي مسئله أحديت و بساطت خداوند بدين‌گونه است که چون بساطت در مقابل مرکب است، ازاين‌رو فيلسوفان پس از شناخت انواع ترکيب‌ها در ممکنات، دلايل متعددي بر نفي همه اين ترکيب‌ها در ذات باري‌تعالي اقامه کرده و بدين‌طريق به اثبات بساطت و أحديت خداوند مي‌پردازند. ازآنجاکه خداوند وجود صرف است و وجود صرف و بسيط، محدود به هيچ حدي نيست، پس خداوند نامتناهي و تکرارناپذير بوده و در عين بساطت، واحد است. از نتايج اين پژوهش آن است که فيلسوفان مسلمان به توحيد واجب‌الوجود در رأس سلسله وجود باور دارند که هيچ علت و سببي براي آن متصور نيست و ماهيت و صورت عقلي نداشته و متصف به احکام ماهيت نمي‌شود و در عين بساطت، واحد بوده و مثل و شريکي ندارد.

کليدواژه‌ها: أحديت، توحيد ذاتي، فلسفه اسلامي، واحديت.

*. استاديار گروه معارف اسلامي، دانشکده پزشکي، دانشگاه علوم پزشکي شيراز، شيراز، ايران     rostamiebrahim67@gmail.com
تاريخ دريافت: 31/03/1400، تاريخ پذيرش: 06/07/1400